Tài liệu đọc thêm về các trích đoạn Opera trong Triangle Concert Series: Thức ăn của Yêu Episode 02.

Dưới đây là thông tin về các trích đoạn Opera được trình diễn trong Triangle Concert Series: Thức ăn của Yêu Episode 02. Trong buổi hòa nhạc, chúng tôi đã mang đến những nhịp, những tần số rung khác nhau của những chàng trai, những cô gái trong 10 trích đoạn đến từ các vở Opera nổi tiếng. Chúng tôi hi vọng là với từng trích đoạn opera mà mỗi nghệ sỹ thể hiện trong chương trình, khán giả phần nào sẽ được trải nghiệm những cung bậc cảm xúc đầy sống động và ít nhiều cảm thấy thích thú, đồng thời cảm nhận những khía cạnh khác nhau của Tình Yêu và được trình bày như những "món" khác nhau trong một bàn tiệc thịnh soạn.

1.La donna è mobile

Opera Rigoletto, 1851

Giuseppe VERDI (1813–1901)

Giới thiệu: Công tước xứ Mantua là một kẻ chơi bời phóng đãng, hắn thường xuyên cải trang thành thường dân để lừa phỉnh những cô nàng nhẹ dạ cả tin. “La donna è mobile” là khúc hát thể hiện suy nghĩ của chính hắn về đàn bà - những tạo vật xinh đẹp nhưng luôn khó đoán và dễ thay lòng đổi dạ…

IL DUCA DI MANTOVA

La donna è mobile

Qual piuma al vento,

muta d'accento

e di pensiero.

Sempre un amabile,

leggiadro viso,

in pianto o in riso,

è menzognero.

La donna è mobil'.

Qual piuma al vento,

muta d'accento

e di pensier'!

È sempre misero

chi a lei s'affida,

chi le confida

mal cauto il cuore!

Pur mai non sentesi

felice appieno

chi su quel seno

non liba amore!

La donna è mobil'

Qual piuma al vento,

muta d'accento

e di pensier'.

(Francesco Maria Piave)

CÔNG TƯỚC XỨ MANTUA Đàn bà vốn hay thay đổi Như lông tơ trước gió lay, Họ dễ đổi giọng ngay, Và ý nghĩ cũng đổi nhanh như thế.

Lúc nào trông cũng dễ thương lắm, Gương mặt bao xinh xắn yêu kiều, Khóc cười sao cũng vậy Chỉ tuồng giả dối thôi. Đàn bà vốn hay thay đổi Như lông tơ trước gió lay, Họ dễ đổi giọng ngay, Và ý nghĩ cũng đổi nhanh như thế. Sẽ luôn phải khốn khổ vô cùng Nếu cứ hay tin vào đàn bà, Hỡi anh chàng đã vội giao phó Trái tim cả tin đó của mình! Liệu ai đã từng cảm thấy Một niềm sung sướng ngập tràn Mà chưa từng, từ trái tim nàng Được nếm trải rượu tình say ngất! Đàn bà vốn hay thay đổi Như lông tơ trước gió lay, Họ dễ đổi giọng ngay, Và ý nghĩ cũng đổi nhanh như thế. © Đông Nguyên - nhaccodien.vn.

2. Parigi, o cara

Opera La Traviata, 1853

Giuseppe VERDI (1813–1901)

Giới thiệu: Bản duet là khúc hoan ca trong cuộc tái ngộ muộn màng của đôi tình nhân - nàng kỹ nữ thành Paris Violeta Valery và chàng tư sản vùng Provence - Alfredo Germon. Violetta chấp nhận hi sinh tình yêu vì tương lai của người tình. Khi cô đã hấp hối trên giường bệnh thì Alfredo mới tường tận mọi chuyện và quay trở về với người yêu - nhưng lúc này hạnh phúc chỉ còn là ảo mộng…

ALFREDO Parigi, o cara, noi lasceremo, la vita uniti trascorreremo. De’ corsi affanni compenso avrai, la tua salute rifiorirà. Sospiro e luce tu mi sarai, tutto il futuro ne arriderà.

VIOLETTA Parigi, o caro, noi lasceremo, la vita uniti trascorreremo. De’ corsi affanni compenso avrai, la mia salute rifiorirà. Sospiro e luce tu mi sarai, tutto il futuro ne arriderà. (Francesco Maria Piave)

ALFREDO

Mình sẽ cùng rời Paris nhé, em yêu thương

Để được cùng chung sống bên nhau mãi.

Sẽ cùng bù đắp những nỗi đau đã trải

Và em sẽ lại bình phục khỏe mạnh như xưa.

Em chính là nguồn ánh sáng của đời anh,

Và tương lai phía trước sẽ mỉm cười với đôi ta.

VIOLETTA

Mình sẽ cùng rời Paris nhé, anh yêu thương

Để được cùng chung sống bên nhau mãi.

Sẽ cùng bù đắp những nỗi đau đã trải

Và em sẽ lại bình phục khỏe mạnh như xưa.

Anh chính là nguồn ánh sáng của đời em,

Và tương lai phía trước sẽ mỉm cười với đôi ta.

© Đông Nguyên - nhaccodien.vn

3. Se quel guerrier io fossi!... Celeste Aida

Opera Aida, 1871

Giuseppe VERDI (1813–1901)

Giới thiệu: Ethiopia giao tranh với Ai cập và bị thua. Công chúa Aida không may bị bắt làm tù binh và trở thành thị nữ của Amneris, công chúa Ai Cập. Nhan sắc xinh đẹp và tâm hồn thánh thiện của Aida đã hớp hồn Radamès, người tráng sĩ Ai Cập trẻ tài ba. Khi Ethiopia dấy quân phản công, Radamès ao ước được trở thành vị dũng tướng để thống lĩnh ba quân lập chiến công, vinh hiển trở về cùng với Aida - người anh hằng yêu thương.

RADAMÈS Se quel guerrier io fossi! Se il mio sogno si avverasse! Un esercito di prodi da me guidato E la vittoria e il plauso di Menfi tutta!

E a te, mia dolce Aida, Tornar di lauri cinto Dirti: per te ho pugnato, Per te ho vinto! Celeste Aida, forma divina, Mistico serto di luce e fior, Del mio pensiero tu sei regina, Tu di mia vita sei lo splendor. Il tuo bel cielo vorrei ridarti, Le dolci brezze del patrio suol Un regal serto sul crin posarti, Ergerti un trono vicino al sol. (Antonio Ghislanzoni)

RADAMÈS

Ước chi ta sẽ là vị chiến tướng ấy!

Ước chi giấc mơ của ta trở thành sự thật!

Một đội quân quả cảm sẽ do ta dẫn đầu,

Chiến thắng trở về, cả Memphis rợp trời cờ hoa!

Và trở về với em nữa, hỡi Aida dịu dàng,

Trong hiển hách vinh quang

Để nói: “Anh đã chiến đấu,

Đã thắng trận vì em!“

Ôi Ada thánh thiện, trong hình hài một nữ thần,

Với vòng hoa lấp lánh huyền ảo trên đầu,

Em là nữ hoàng trong tâm trí anh,

Là vầng hào quang lộng lẫy của đời anh.

Anh sẽ trả lại cho em bầu trời trong xanh,

Làn gió mát lành nơi quê hương em,

Anh sẽ cài lên mái tóc em vương miện nữ hoàng,

Dâng lên em ngai vàng trong ánh dương chói lọi.

© Đông Nguyên - nhaccodien.vn

4. Qui Radamès verrà!... O patria mia

Opera Aida, 1871

Giuseppe VERDI (1813–1901)

Giới thiệu: Bên bờ sông Nil, nơi Aida bí mật hẹn gặp Radamès, tiếng cầu nguyện xa xăm của người dân về hôn lễ sắp tới của người yêu và Amneris vọng lại. Aida đau đớn nghĩ đến cái chết khi biết rằng đây có thể sẽ là lần gặp gỡ cuối cùng của nàng với Radamès. Trong nàng lúc này bỗng dâng lên niềm thương nhớ vô hạn dành cho đất mẹ Ethiopia, nơi nàng sinh ra lớn lên, nơi mà chắc hẳn nàng sẽ vĩnh viễn không bao giờ được gặp lại nữa...

AIDA Qui Radamès verrà! Che vorrà dirmi? Io tremo. Ah! se tu vieni a recarmi, o crudel, l’ultimo addio, Del Nilo i cupi vortici Mi daran tomba, e pace forse, e oblio.

O patria mia, mai più ti rivedrò! O cieli azzurri, o dolci aure native, Dove sereno il mio mattin brillò, O verdi colli, o profumate rive, O patria mia, mai più ti rivedrò!

O fresche valli, o queto asil beato, Che un dì promesso dall’amor mi fu; Or che d’amore il sogno è dileguato, O patria mia, non ti vedrò mai più! (Antonio Ghislanzoni)

AIDA Radamès sẽ tới đây! Chàng sẽ nói gì với ta? Sao ta thấy run sợ thế này. Ah! Nhưng nếu con người tàn nhẫn kia đến, để nói ra cái lời đoạn tuyệt ấy, Thì dòng nước xoáy sông Nil thăm thẳm kia Sẽ là nấm mồ ta yên nghỉ, hẳn vậy, và quên lãng. Quê hương ơi, ta sẽ chẳng được gặp lại người nữa rồi! Ôi bầu trời xanh trong, làn gió mơn man quê ta, Nơi những buổi bình minh rực rỡ chiếu tỏa, Ôi những ngọn đồi xanh biếc, bờ bãi ngát hương, Quê hương ơi, ta chẳng còn được gặp lại người nữa! Ôi thung lũng mát lành, nếp nhà thanh bình yên ả, Nơi một ngày xa xưa từng gọi ta về trong yêu thương Nhưng giờ giấc mộng yêu thương ấy đã tan biến Quê hương ơi, ta chẳng còn được gặp lại người! © Đông Nguyên - nhaccodien.vn

5. Ave Maria (arr. from Intermezzo)

Opera Cavalleria Rusticana, 1890

Pietro MASCAGNI (1863–1945)

Giới thiệu: “Cavalleria Rusticana” là vở opera Verismo (Hiện thực) nổi tiếng nhất của nhà soạn nhạc Ý Pietro Mascagni. Nội dung của tác phẩm kể về tình yêu và sự ghen tuông của những con người chốn thôn quê vùng đảo Sicilia. Giai điệu dịu dàng, thiết tha, tuyệt đẹp của khúc nhạc chuyển cảnh (Intermezzo) đã được Piero Mazzoni viết thêm một số lời hát từ bản kinh “Ave Maria” và nó dần trở thành một bài thánh ca nổi tiếng.

Ave Maria, madre Santa, Sorreggi il piè del misero che t'implora, In sul cammin del rio dolor E fede, e speme gl'infondi in cor.

O pietosa, tu che soffristi tanto, Vedi, ah! Vedi il mio penar. Nelle crudeli ambasce d'un infinito pianto, Deh! Non m'abbandonar.

Ave Maria! In preda al duol, Non mi lasciar, o madre mia, pietà! O madre mia, pietà! In preda al duol, Non mi lasciar, non mi lasciar. (Piero Mazzoni)

Lạy mẹ Maria, Mẹ rất thánh

Hằng dẫn bước những ai khốn khó đến van xin Mẹ

Đang bước trên con đường lữ hành khổ cực đắng cay

Và mẹ khơi dậy niềm tin, hy vọng nơi trái tim con.

Ôi mẹ nhân từ, Mẹ kiên trì chịu đựng biết bao,

Xin hãy nhìn thấu những nỗi muộn phiền của con

Trong những đau khổ, tiếng khóc than chẳng thể dứt

Lạy mẹ! Đừng lãng quên con.

Lạy mẹ Maria! Khi những đau khổ đè nặng thân con

Xin đừng rời xa con, lạy mẹ, xin hãy xót thương

Lạy mẹ, xin rủ lòng! Khi những đau khổ đè nặng thân con

Đừng rời xa con.

© Đông Nguyên - nhaccodien.vn

6. La dolcissima effigie

Opera Adriana Lecouvreur, 1902

Francesco CILEA (1866–1950)

Giới thiệu: Maurizio, Bá tước vùng Saxony - vị tướng quân trẻ tuổi, can trường đem lòng yêu nữ diễn viên kịch tài sắc thành Paris - Adriana Lecouvreur. Anh thổ lộ tình cảm với người yêu và so sánh vẻ đẹp của nàng với hình ảnh lá cờ bay phấp phới giữa trận mạc khốc liệt. Tình yêu đã khiến một kẻ võ biền như anh trở nên lãng mạn như một thi sĩ…

MAURIZIO La dolcissima effigie sorridente in te rivedo della madre cara; nel tuo cor della mia patria, dolce preclara l’aura ribevo, che m’aprì la mente. Bella tu sei, come la mia bandiera, della pugne fiammante entro i vapor; tu sei gioconda, come la chimera della Gloria promessa al vincitor. Bella tu sei, tu sei gioconda. Sì, amor mi fa poeta. (Arturo Colautti)

MAURIZIO Từ trong em, anh thấy bóng dáng nụ cười dịu dàng người mẹ yêu dấu của anh. Từ trong trái tim em Anh hít thở bầu không khí dịu ngọt của quê hương Nơi anh sinh ra. Em đẹp như thể lá cờ Giữa khói lửa trận mạc. Em rạng rỡ như những vinh quang ảo ảnh Hứa hẹn trao cho kẻ chiến thắng. Em thật yêu kiều làm sao. Phải vậy, tình yêu đã khiến anh trở thành một nhà thơ. © Đông Nguyên - nhaccodien.vn

7. Ebben? Ne andrò lontana

Opera La Wally, 1892

Alfredo CATALANI (1854–1893)

Giới thiệu: La Wally một thiếu nữ trẻ sống ở vùng núi cao Tyrol, Thụy Sỹ. Cô bị cha ép gả cho một người đàn ông không quen vì người cô thầm yêu vốn lại là con trai kẻ thù của ông. Cha của Wally ra tối hậu thư rằng hoặc cô phải theo ý cha hoặc rời bỏ căn nhà thân yêu. Đau đớn, nhưng cuối cùng Wally cũng quyết định cất bước ra đi…

WALLY Ebben? Ne andrò lontana, Come va l'eco della pia campana, Là, fra la neve bianca; Là, fra le nubi d'ôr; Laddóve la speranza, la speranza È rimpianto, è rimpianto, è dolor! O della madre mia casa gioconda, La Wally ne andrà da te, da te Lontana assai, e forse a te, E forse a te, non farà mai più ritorno, Nè più la rivedrai! Mai più, mai più! Ne andrò sola e lontana, Come l'eco è della pia campana, Là, fra la neve bianca; E fra le nubi d'ôr. (Luigi Illica)

WALLY

Rồi sao? Ta sẽ một mình cất bước đi xa

Như tiếng chuông thánh thiện ngân vang mãi

Tới nơi nào đó, nơi bốn bề tuyết trắng phủ

Giữa những áng mây rực rỡ vàng.

Nơi mà niềm hi vọng

Giờ đã hóa thành những đau đớn muộn phiền!

Ôi căn nhà từng tràn đầy niềm vui của mẹ

Wally ta sắp phải xa ngươi rồi

Xa thật xa, và có lẽ là,

Chẳng bao giờ còn được quay về nữa.

Chẳng bao giờ, chẳng bao giờ trở về nữa.

Ta sẽ một mình cất bước đi xa

Như tiếng chuông thánh thiện ngân vang mãi

Tới nơi nào đó, nơi bốn bề tuyết trắng phủ

Giữa những áng mây rực rỡ vàng.

8. La nostra morte

Opera Andrea Chénier, 1896

Giuseppe VERDI (1867–1948)

Giới thiệu: Andrea Chénier là một nhà thơ sống trong thời kỳ CMTS Pháp. Ông là một người yêu nước cuồng nhiệt và luôn cổ vũ phong trào Cách Mạng chống lại giới quý tộc mang lại bình đằng bác ái. Nhưng khi Cách Mạng nổ ra, ông lại dùng ngòi bút của mình để lên án những hành vi bạo lực, vô nhân tính của những người làm cách mạng - điều này đã khiến ông trở thành cái gai trong mắt những người Jacobin và cuối cùng ông bị bắt giữ rồi bị kết án xử tử.

Khi Andrea Chénier đang bị giam cầm để chuẩn bị hành quyết. Maddalena, người yêu của Chénier đã chấp nhận trà trộn thế chỗ cho một tử tù nữ tên là Idia Legray để được vào ngục gặp gỡ Chénier lần cuối và được chết cùng anh. Tình yêu đã tiếp cho cả hai sức mạnh để đối diện với cái chết. Trước khi cùng nhau bước ra pháp trường, Chénier và Maddalena cùng hô vang “Cái chết muôn năm!”.

CHÉNIER, MADDALENA La nostra morte è il trionfo dell'amor!

CHÉNIER Ah benedico, benedico la sorte! MADDALENA Nell'ora che si muore eterni diveniamo! CHÉNIER Morte! MADDALENA Infinito! MADDALENA, CHÉNIER Amore! Amore! CHÉNIER, MADDALENA È la morte! CHÉNIER Ella vien col sole! MADDALENA Ella vien col mattino! CHÉNIER Ah, viene come l'aurora! MADDALENA Col sole che la indora! CHÉNIER Ne viene a noi dal cielo, entro un vel di rose e viole! MADDALENA, CHÉNIER Amor! Amor! Infinito! Amor! Amor! SCHMIDT Andrea Chénier! CHÉNIER Son io! SCHMIDT Idia Legray! MADDALENA Son io! MADDALENA, CHÉNIER Viva la morte! Insiem! (Luigi Illica)

CHÉNIER, MAGDALENE Cái chết của chúng là chiến thắng của tình yêu! CHÉNIER Ah, số mệnh này đã quá viên mãn rồi! MAGDALENE Trong thời khắc của cái chết đôi ta sẽ trở nên bất tử! CHÉNIER Cái chết! MAGDALENE Vĩnh hằng! MADDALENA, CHÉNIER Ái tình! Ái tình! CHÉNIER, MAGDALENE Là cái chết! CHÉNIER Cái chết sẽ đến cùng vầng dương! MAGDALENE Cái chết sẽ đến khi hừng đông ló rạng! CHÉNIER Ah, nó đến như thể bình minh đang tới! MAGDALENE cùng vầng mặt trời chói lọi! CHÉNIER Nó đến cùng đôi ta từ trên cao xanh kia, trong tấm màn thêu những đóa hồng và tử linh lan! MAGDALENE, CHÉNIER Ái tình! Ái tình ! Vĩnh hằng! Ái tình! Ái tình! SCHMIDT Andrea Chénier! CHÉNIER Tôi đây! SCHMIDT Idia Legray! MAGDALENE Tôi đây! MAGDALENE, CHÉNIER Cái chết muôn năm! Ta bên nhau! © Đông Nguyên - nhaccodien.vn

9. Che gelida manina

Opera La Bohème, 1896

Giacomo PUCCINI (1858–1924)

Giới thiệu: Rodolfo là một nhà thơ sống cùng những người bạn nghệ sĩ trong khu phố nghèo Paris dành cho những con người sống kiểu Bô-hê-miêng. Đêm Giáng sinh, Mimì - cô thợ thêu sống bên cạnh sang gõ cửa căn hộ của Rodolfo để xin lửa châm cây nến bị tắt. Ngây ngất trước vẻ đáng yêu của cô hàng xóm bẽn lẽn, Rodolfo bèn giấu chìa khóa của Mimì để kiếm cớ tâm sự cùng nàng...

RODOLFO Che gelida manina! Se la lasci riscaldar. Cercar che giova? Al buio non si trova. Ma per fortuna è una notte di luna, e qui la luna l'abbiamo vicina. Aspetti, signorina, le dirò con due parole chi son, chi son, e che faccio, come vivo. Vuole?

Chi son? Chi son? Sono un poeta. Che cosa faccio? Scrivo. E come vivo? Vivo. In povertà mia lieta scialo da gran signore rime ed inni d'amore. Per sogni e per chimere e per castelli in aria l'anima ho milionaria.

Talor dal mio forziere

ruban tutti i gioielli

due ladri: gli occhi belli.

V'entrar con voi pur ora

ed i miei sogni usati,

ed i bei sogni miei tosto si dileguar!

Ma il furto non m'accora

poiché v'ha preso stanza la speranza.

Or che mi conoscete

parlate voi. Deh parlate.

Chi siete? Vi piaccia dir?

(Giuseppe Giacosa & Luigi Illica)

RODOLFO Bàn tay của em giá lạnh làm sao! Hãy để tôi ủ ấm cho em. Tìm kiếm bây giờ nào có ích gì đâu? Tối đen như mực thế này đâu thể nào tìm thấy. Nhưng may sao, đã có ánh trăng, và trăng lại đang ở bên ta lúc này. Mà xin đợi chút, cô tiểu thư của tôi cho tôi được bày tỏ đôi lời, rằng tôi là ai tôi là ai, tôi làm gì và sống thế nào. Được chứ? Tôi là ai ư? Tôi là một nhà thơ. Công việc của tôi? Là viết lách. Tôi sống ra sao? Cứ sống thôi. Trong cuộc sống nghèo khó mà hạnh phúc ấy, như một ông hoàng, tôi vung vãi những vần, những nhịp về tình ái. Khi chúng bay vào trong những giấc mơ, những ảo tưởng và những tòa lâu đài giữa không trung tôi được trở thành một gã triệu phú giàu sang. Nhưng đôi khi cả kho tàng của tôi mọi châu báu lưu giữ đều bị đánh cắp sạch bởi hai kẻ trộm: cặp mắt nhung đẹp đẽ kia. Giờ chúng đang hiển hiện ở đây cùng em và những những giấc mơ thường ngày, những giấc mơ tuyệt đẹp của tôi, chợt tan biến! Nhưng mất mát ấy chẳng khiến tôi phiền lòng bởi vì, giờ đây thay vào đó là ngập tràn hi vọng. Giờ em biết tường tận về tôi rồi đó đến lượt em. Em hãy nói gì đi Em là ai? Em sẽ kể cùng tôi chứ? © Đông Nguyên - nhaccodien

10. Chi il bel sogno di Doretta

Opera La Rondine, 1917

Giacomo PUCCINI (1858–1924)

Giới thiệu: Trong buổi tiệc tại salon dành cho giới thượng lưu Paris, nhà thơ Prunier hát cho mọi người nghe một sáng tác mới còn dang dở của anh - khúc ca về giấc mơ của nàng Doretta, người từ chối tình cảm của một vị vua bởi nàng coi trọng tình yêu hơn tất thảy vật chất tầm thường. Thích thú với ý tưởng đó, chủ nhân của salon - nàng kỹ nữ Magda quyết định hoàn thiện nốt phần lời thứ hai của khúc ca...

MAGDA Chi il bel sogno di Doretta potè indovinar? Il suo mister come mai come mai fini… Ahimè! un giorno uno studente In bocca la baciò E fu quel bacio rivelazione: Fu la passione! Folle amore! Folle ebbrezza! Chi la sottil carezza d'un bacio così ardente Mai ridir potrà? Ah! mio sogno! Ah! mia vita! Che importa la ricchezza Se alfine è rifiorita la felicità! O sogno d'or poter amar così! (Giuseppe Adami)